W&H Türkiye
Periodontitis tat ve koku alma duyumuzu etkiliyor!
PD Dr. Kristina Bertl, PhD MSc MBA
Nüfusun yaklaşık %20'sinin tat alma duyusunda ve yaklaşık %23'ündekoku alma duyusunda bozulma olduğu tahmin edilmektedir; bunların her ikisi de yaşamın ilerleyen dönemlerinde ve çoğunlukla 60 yaşından sonra ortaya çıkar. Tat ve koku alma duyusunun bozulması, yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkisinin yanı sıra genel sağlık üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir. Örneğin, etkilenen kişiler yemek pişirirken daha fazla tuz ve/veya şeker kullanma eğiliminde olabilir ve bu da yüksek tansiyona ve/veya diyabete yol açabilir.
Literatürde tartışıldığı üzere, periodontitis gibi ağız hastalıkları, tat ve koku duyusunun bozulmasına katkıda bulunabilir. Burada öncelikle üç mekanizma bulunuyor:
- Sürekli olarak yüksek seviyedeki inflamatuar faktörlere bağlı olarak dilin tat hücrelerinin apoptoz oranının artması.
- Dilin tat hücreleri ile tat molekülleri arasında fiziksel bir bariyer oluşturan, dil üzerinde artan biyofilm birikimi.
- Bakteriyel organik bileşiklerin (örn. çürüme ürünleri) artan salınımı nedeniyle koku bozukluğu.
Danimarkalı ve ABD'den bir araştırmacı ekibi (Cassiano ve ark. 2023) bu konuyu incelemiş ve 1.200'den fazla katılımcı arasındaperiodontitis ile ağız kokusu ve tat alma duyularına ilişkin değerlendirmeler hakkında anket yapmıştır. Araştırmada şu ilginç sonuçlar ortaya çıkmıştır:
- Katılımcıların yaklaşık%31'i periodontitis hastasıydı.
- Periodontitisli katılımcıların ortalama nefes kalitesi 42 idi (0 = ağız kokusu yok, 100 = kötü nefes).
- Tat ve koku alma duyusunda bozukluk olduğunu belirten katılımcıların oranı yaklaşık. Periodontitisli olanlar arasında %12 daha yüksek, bu da katılımcıların %26 yerine kabaca %38'ine denk geliyor.
- İstatistiksel değerlendirmede tat ve koku alma duyusunu etkileyen diğer faktörler (sigara içme, COVİD-19 enfeksiyonu vb.) dikkate alınırsa, katılımcıların periodontitis hastası olmasının yine de önemli ölçüde tat ve koku alma duyusunda bozulma yaşama ihtimalini arttırabileceği ortaya çıktı.
Bu sonuçlara dayanarak periodontitisin tat ve koku alma duyusunda bozulma riskini önemli ölçüde artırdığı ortaya çıktı. Bu çalışmadaki bazı zayıflıklar elbette dikkate alınmalıdır (örneğin, bir ankete dayalı olması) ancak yine de bu çalışma periodontitisin ilginç bir yönünü ve eşlik eden diğer olumsuz semptomlarını vurgulamaktadır. Gelecekteki çalışmaların bu sonuçları doğrulayıp doğrulayamayacağını ve eğer öyleyse başarılı periodontal tedavinin tat ve koku duyusu üzerindeki bu olumsuz etkiyi tekrar tersine çevirip çeviremeyeceğini görmek kesinlikle ilginç olacaktır.
Referans
- Cassiano LS, Ribeiro AP, Peres MA, Lopez R, Fjaeldstad A, Marchini L, Nascimento GG. Self-reported periodontitis association with impaired smell and taste: A multicenter survey (2023) Oral Dis, doi: 10.1111/odi.14601.
Yorumlar